„Niematerialne – przekaż dalej” – nowy program dotacyjny Narodowego Instytutu Dziedzictwa
Głównym celem programu „Niematerialne – przekaż dalej” jest wspieranie projektów dotyczących zjawisk wpisanych na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego, służących wzmocnieniu przekazu pokoleniowego, ochrony i popularyzacji tych zjawisk. Działania realizowane w ramach programu powinny zwiększają wiedzę społeczeństwa na temat roli tego dziedzictwa w kulturze lokalnej i ogólnopolskiej, aktywizują społeczności lokalne i budują sieci współpracy w zakresie poznawania, ochrony i opieki nad dziedzictwem niematerialnym. Program został ogłoszony po raz pierwszy w 2023 r., w związku z 20. rocznicą powstania Konwencji UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego oraz 10. rocznicą Krajowej listy niematerialnego dziedzictwa kulturowego. W kolejnych latach planujemy kontynuację tego programu dotacyjnego.
„Górale Żywieccy – dudy czy gajdy?”
Jako Fundacja Górom chcemy zwiększać świadomość mieszkańców Żywiecczyzny na temat subregionów, zamieszkanych przez górali żywieckich: Doliny Koszarawy, znanej z występowania dud żywieckich, oraz Doliny Soły, gdzie historycznie dominowały gajdy.
Muzyka wykonywana przez kapele góralskie i zespoły regionalne z całego obszaru Żywiecczyzny zdaje się być obecnie bardzo zbliżona w całym regionie. Niemniej jednak kilkadziesiąt lat temu, kiedy to w Dolinie Koszarawy dominowali dudziarze, a w Dolinie Soły grający na gajdach gajdosze, muzyka górali żywieckich była zróżnicowana.
Obecna tendencja do unifikacji folkloru górali Żywieckich może być zrozumiana jako naturalna ewolucja, jednak warto docenić i pielęgnować dziedzictwo tych dwóch subregionów, które kiedyś różniły się od siebie nie tylko krajobrazem, ale także dźwiękami, które przyciągały uwagę i oddawały bogactwo kultury górali żywieckich. Przez poznawanie i szanowanie tych różnic, możemy lepiej zrozumieć naszą historię i dziedzictwo muzyczne, które jest częścią naszej tożsamości.
Co planujemy?
Tworzymy grupę „Wolontariat Górom” dla której przeprowadzimy szkolenia z archiwistyki. Szkolenia poprowadzą specjaliści z Centrum Archiwistyki Społecznej.
Przeprowadzimy badania terenowe w Dolinie Koszarawy i Dolinie Soły. Grupa wolontariuszy pod opieką tutorów przeprowadzi badania terenowe w dwóch subregionach Żywiecczyzny, mające na celu zgłębienie tradycji muzycznej regionu. Odwiedzimy 3 muzykantów i 3 śpiewaczki starszego pokolenia górali żywieckich, zbierając informacje o ich repertuarze. Równocześnie analizować będziemy archiwalne nagrania.
Opracujemy i nagramy 7 utworów z doliny Koszarawy w składzie dudy skrzypce, oraz 7 utworów z doliny Soły w składzie gajdy skrzypce.
28 października w Sopki Stopki w Cięcinie odbędzie się koncert i konferencja „Górale Żywieccy – dudy czy gajdy?
𝟭𝟴:𝟬𝟬 𝗦ł𝗼𝘄𝗼:
O dudach i dudziarzach – Przemysław Ficek O Gajdach i gajdoszach – Maciej Szymonowicz Kapela Ochodzita Skład NiearchaicznySzkolenie z archiwistyki już za nami | 18.09.2023
Przeprowadzamy badania muzyki w subregionach Żywiecczyzny, analizując różnice i podobieństwa w muzyce górali z Doliny Koszarawy, znanej z występowania dud żywieckich i Doliny Sołygdzie dominowały gajdy.
16 września zorganizowaliśmy szkolenie z archiwistyki dla naszej grupy Wolontariat Górom. Szkolenie poprowadziło Centrum Archiwistyki Społecznej.
Uczestnicy dowiedzieli się, jak przeprowadzać wywiady terenowe, przygotowywać kwestionariusze i obsługiwać sprzęt do nagrywania. Następnie omówiliśmy proces opracowywania zebranych materiałów, w tym tworzenie kart wywiadu, transkrypcję i korzystanie z odpowiednich programów.
